VII Konferencja ‘Bezpieczeństwo na Kolei’: „Technologia, człowiek i systemy w służbie bezpieczeństwa”
W dniach 27–28 listopada 2025 roku w hotelu „Nadmorski” w Gdyni odbyła się VII edycja konferencji „Bezpieczeństwo na Kolei”, jedno z najważniejszych spotkań branżowych poświęconych bezpieczeństwu infrastruktury i transportu kolejowego. Wydarzenie zgromadziło ekspertów, przedstawicieli świata nauki, administracji, przewoźników, zarządców infrastruktury oraz firm technologicznych, którzy wspólnie dyskutowali o wyzwaniach i kierunkach rozwoju bezpieczeństwa w sektorze.
Konferencję uroczyście otworzyli Adam Musiał, Dyrektor Generalny Polskiej Izby Kolei, oraz Zbigniew Wiśniewski, Manager Projektu. Podczas inauguracji wręczono również certyfikat przystąpienia do Polskiej Izby Kolei firmie NTT DATA.
Następnie odbyła się seria wystąpień zaproszonych gości. Karol Trzoński, reprezentujący Państwową Komisję Badania Wypadków Kolejowych oraz Instytut Kolejnictwa, dokonał analizy zdarzeń kolejowych z lat 2023-2025 oraz wpływu warunków eksploatacji na bezpieczeństwo ruchu kolejowego. Jego wystąpienie uzupełnił Grzegorz Bijok – Dyrektor Oddziału Terenowego Urzędu Transportu Kolejowego w Gdańsku, który zaprezentował aktualny stan bezpieczeństwa kolei.
– Liczba zdarzeń na przejazdach kolejowych systematycznie spada, jednak wciąż pozostaje zatrważająco wysoka – podkreślał Grzegorz Bijok. – Nieustanną bolączką są przejazdy kategorii D. Zaskakuje także fakt, że w momencie, gdy zarządca infrastruktury kolejowej likwidował przejazdy kategorii D, przekwalifikowując je na przejazdy kategorii C, zaczęła rosnąć liczba incydentów właśnie na przejazdach kategorii C.
Znaczenie nowych regulacji KSC i CRA dla sektora kolejowego omówił Piotr Lubiejewski – Kierownik Zespołu Zarządzania Produktami i Usługami w NASK PIB.
Swoimi doświadczeniami dotyczącymi pozyskiwania informacji oraz ich bezpieczeństwa podzielił się dr hab. Jerzy Kosiński, Dyrektor Morskiego Centrum Cyberbezpieczeństwa (Akademia Marynarki Wojennej), ekspert sejmowej komisji ds. PEGASUS.
Po gościnnych prezentacjach głos zabrał partner technologiczny konferencji. Filip Moes – Sales Director spółki ACO SOLUTIONS poruszył temat łączności hybrydowej, jako fundamentu infrastruktury krytycznej.
Kluczowe w kontekście dywersji jest to, aby zabezpieczyć się na wypadek ataków, a te będą się działy coraz częściej i to w różnej postaci. To mogą być działania fizyczne, ale również cybernetyczne. ACO Solutions buduje odporność łącznościową poprzez agregację wielu łącz i dodawanie kolejnych do swojej sieci. Im więcej łączy satelitarnych, tym bardziej wzmocnimy dostępność naszej sieci i zabezpieczymy ją na wypadek awarii.
Najnowsze rozwiązania oraz studia przypadków zaprezentowali również partnerzy złoci konferencji:
EVERCOM – refleksja nad tym, „czy można ufać AI”,
NTT Poland – cyberbezpieczeństwo jako nieustanna podróż,
Sat-System – system Falcon PSIM jako narzędzie do podejmowania decyzji w czasie rzeczywistym,
Doświadczeniami z obszarów OT, telekomunikacji, dostępu do infrastruktury krytycznej i kultury bezpieczeństwa, podzielili się partnerzy srebrni wydarzenia, przedstawiciele: spółki Enigma SOI, PGE Energetyka Kolejowa oraz JSW IT Systems.
Głos w dyskusji o bezpieczeństwie w obszarze kolejowym zabrał także Grzegorz Kuta, Dyrektor Biura Cyberbezpieczeństwa w PKP Polskich Liniach Kolejowych S.A.
– Bezpieczeństwo nie jest stanem, lecz decyzją o tym, ile ryzyka jesteśmy w stanie zaakceptować – mówił. – W organizacjach kolejowych nie możemy mówić o absolutnym bezpieczeństwie – możemy jedynie dążyć do poziomu racjonalnego i proporcjonalnego do wartości naszych aktywów oraz realnego krajobrazu zagrożeń. Każdą decyzję, także tę o niewdrażaniu określonych, kosztownych systemów, trzeba umieć obronić faktami i analizą ryzyka. Kluczowa jest transparentna komunikacja: zarówno z audytorami, jak i kierownictwem. Tylko wtedy możemy prowadzić dyskusję o bezpieczeństwie w oparciu o argumenty, a nie o modę czy presję interesariuszy.
W kolejnych blokach tematycznych przedstawiciele zarządców infrastruktury, przewoźników i firm informatycznych omawiali wyzwania oraz najnowsze narzędzia związane z cyberbezpieczeństwem na kolei, w tym ochrony tożsamości cyfrowej. Podkreślano rosnącą skalę zagrożeń oraz konieczność wspólnego działania wszystkich interesariuszy
Drugi dzień poświęcony został panelowi dyskusyjnemu „Bezpieczna kolej – człowiek / systemy / narzędzia”. Do moderowanej przez Zbigniewa Wiśniewskiego dyskusji zaproszeni zostali przedstawiciele:
Straży Ochrony Kolei (Bartłomiej Drobotowicz)
PKP S.A. (Grzegorz Tokarski)
PKP Informatyki (Robert Milewski)
PKP PLK (Grzegorz Kuta)
Kolei Mazowieckich (Tomasz Jędrysa)
Instytutu Kolejnictwa / PKBWK (Karol Trzoński)
POLREGIO (Jacek Brzykcy)
Dyskusja dotyczyła przede wszystkim synergii pomiędzy człowiekiem, technologią a procesami organizacyjnymi w kontekście budowy odpornego systemu bezpieczeństwa na kolei. Eksperci poruszali kwestie m.in. roli edukacji, bezpieczeństwa cyfrowego, wpływu nowych technologii oraz konieczności integracji systemów w skali całego sektora.
– Od lat obserwujemy rynek i widzimy, że poziom ryzyka rośnie, a co gorsza – coraz częściej się materializuje – mówi Robert Milewski z PKP Informatyka. – Dlatego podchodzimy do tego w modelu ćwiczeń. Tworzymy zespoły, które mają symulować ataki i obronę. Kluczowym elementem jest budowa cyfrowego bliźniaka systemów automatyki przemysłowej. Wspólnie z producentem tworzymy laboratorium, w którym będziemy przeprowadzać ćwiczenia pozwalające zwiększyć bezpieczeństwo naszych systemów.
Jak podkreślali uczestnicy debaty, w obszarze systemów pokładowych nadal pozostaje wiele do zrobienia.
– Skala wyzwania jest ogromna – w Kolejach Mazowieckich mamy 22 typy taboru, a każdy z nich jest inny i wyposażony w różne systemy – podkreśla Tomasz Jędrysa z Kolei Mazowieckich. – W pojazdach znajduje się od kilkuset do nawet kilku tysięcy urządzeń. Jeśli chodzi właśnie o tabor, człowiek pozostaje zarówno najsilniejszym, jak i najsłabszym ogniwem. To dobrze przygotowana kadra projektuje dedykowane pojazdom rozwiązania, ale to również człowiek podejmuje decyzje na podstawie danych z systemów, które nie zawsze są jednoznaczne. Dlatego najważniejsze jest ciągłe doskonalenie kompetencji. To wyzwanie, które stoi przed nami.
Nieodłącznym elementem rozmów o bezpieczeństwie na kolei jest korzystanie ze sztucznej inteligencji. Pierwszego dnia do tematu nawiązał prezes EVERCOM, Paweł Nogowicz. W trakcie panelu o AI mówił Jacek Brzykcy, Dyrektor Biura Informatyki POLREGIO S.A.
– Jeśli mówimy o AI, powinniśmy spojrzeć na nią w dwóch wymiarach: typowych biznesowych zastosowań, znanych już wielu organizacjom, oraz systemów kolejowych, gdzie sztuczna inteligencja ma ogromne pole do rozwoju – mówił. – AI można podzielić na trzy warstwy. Pierwsza to obszar użytkownika – pracownicy oczekują dziś narzędzi, które wspierają ich w codziennej pracy. W Polregio prowadzimy już szkolenia w tym zakresie. Druga warstwa to automatyzacja procesów charakterystycznych dla kolei. Nie jest to zadanie proste bez udziału ekspertów, ale osiągalne. Największym jednak wyzwaniem jest analiza ogromnych zbiorów danych z wykorzystaniem AI. Dysponujemy olbrzymim wolumenem informacji dotyczących eksploatacji, ale obecne narzędzia są pod tym względem ryzykowne – nie mamy pewności, co dzieje się z naszymi danymi. Ten obszar wciąż jest na etapie koncepcji i wymaga wielu prac. Bezrefleksyjne oddanie działań AI jest bardzo daleko od wdrożenia – zaznacza Brzykcy.
VII konferencji „Bezpieczeństwo na Kolei” towarzyszyła wystawa rozwiązań i urządzeń „Bezpieczna Kolej”, prezentująca najnowsze technologie, produkty i systemy wspierające bezpieczeństwo infrastruktury i przewozów.
Organizowane w Gdyni wydarzenie ponownie potwierdziło swoją rolę jako jednego z kluczowych spotkań branży kolejowej w Polsce. Bogaty program, obecność ekspertów z wielu dziedzin oraz szeroki przegląd nowoczesnych technologii stworzyły przestrzeń do merytorycznej dyskusji i inspiracji dla całego sektora. Wydarzenie pokazało, że bezpieczeństwo kolei – zarówno w wymiarze fizycznym, jak i cybernetycznym – wymaga stałego rozwoju, współpracy podmiotów oraz konsekwentnego wdrażania innowacji.
ZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE:
