Relacja z XIX Konferencji – „TABOR SZYNOWY – ZAKUP, MODERNIZACJA, UTRZYMANIE”
Kupować czy modernizować?
Kryzys ekonomiczny spowodowany aktualną sytuacją geopolityczną na świecie i rozwój technologii wodorowej to tematy wobec których branża kolejowa nie może przejść obojętnie. O przyszłości polskiej kolei rozmawiali uczestnicy XIX konferencji „Tabor szynowy – zakup, modernizacja i utrzymanie”, która odbyła się na początku października w Ustce.
Do 2030 r. polski rząd chce wdrożyć Strategię Zrównoważonego Rozwoju Transportu. Jej celem jest zwiększenie dostępności transportowej kraju oraz poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu i efektywności sektora przewozowego przez utworzenie spójnego, zrównoważonego, innowacyjnego i przyjaznego użytkownikom systemu transportowego na poziomie krajowym, europejskim i globalnym. Działania te nieobce są przedsiębiorstwom, których przedstawiciele wzięli udział w tegorocznej konferencji.
Swoje doświadczenia w zakresie innowacyjnej mobilności wymieniło prawie 270 osób. Wśród nich reprezentanci polskich przewoźników kolejowych, ośrodków naukowych, producentów taboru i urządzeń dla kolei.
Inauguracyjną prezentację wygłosili Konrad Kurzydło, Dyrektor obszarów biznesowych, Bluesoft oraz Jakub Domaszczyński – Analityk rozwiązań IT, Bluesoft z firmy Orange, Partnera Technologicznego wydarzenia. Zaprezentowali oni możliwości aplikacji multimedialnej dla podróżnych, która usprawnia codzienne przejazdy.
Drugą tego dnia prezentację wygłosiła Ewa Karasińska, Dyrektor Departamentu Projektów Kolejowych CUPT. W czasach kryzysu ekonomicznego przedstawiła możliwości, jakie daje Unia Europejska przy finansowaniu taboru kolejowego.
Nowe pociągi potrzebują odpowiedniego wyposażenia. O produktach dedykowanych kolei mówili Złoci Partnerzy Konferencji – Robert Sadowski, Regionalny Szef Sprzedaży z firmy Armacell Poland oraz Daniel Żuchowski – Plant Manager i Kamil Brud – Key Account Manager firmy HARTING Polska. Swoją wiedzą dot. możliwości rozwoju branży kolejowej podzielił się także dr inż./ PhD Sylwin Tomaszewski z Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Badawczy (Złoty Partner Konferencji).
Do tematu kryzysu ekologicznego i ekonomicznego odwołali się także prelegenci debaty „Zielona kolej – energooszczędność i ekologia – kierunek branży kolejowej”. Udział w dyskusji wzięli:
- PKP CARGO S.A. – Krzysztof Chwaja -Dyrektor Biura Taboru i Wsparcia Technicznego
- DB CARGO POLSKA S.A. – Łukasz Stokłosa – Dyrektor Zarządzania Produkcji i Utrzymania Taboru Kolejowego
- CEGIELSKI -FABRYKA POJAZDÓW SZYNOWYCH SP. Z O.O. – Maciej Andrzejewski – Członek Zarządu ds. Rozwoju
- ALSTOM KONSTAL S.A. – Artur Fryczkowski – V-ce Prezes Zarządu
- SKODA POLSKA SP. Z O.O. – Krzysztof Kwiatkowski – Dyrektor Zarządzający
Moderatorem był Janusz Kućmin – Prezes, Stowarzyszenie na Rzecz Interoperacyjności i Rozwoju Transportu Szynowego. Mówiąc o ekologii nie mogło zabraknąć pytania o kwestię wodoru na kolei.
-Główną zaletą wprowadzania na kolej napędu wodorowego jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery – mówi Krzysztof Chwaja. – Zmniejszenie emisji śladu węglowego dla realizacji przewozów towarowych to bardzo istotna kwestia. Największą przeszkodą przy wdrażaniu wodoru na kolei jest infrastruktura tankowania i zasilania lokomotyw. Objętościowa gęstość wodoru jest dużo niższa, niż gęstość energetyczna oleju napędowego. Zasięg pojazdu wodorowego może być więc bardzo ograniczony. Mówiąc o wodorze, musimy wdrażać go wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
O zielonej kolei w kontekście wodoru mówił także Artur Fryczkowski.
– Technologia wodorowa coraz bardziej się rozwija i wchodzi w kolejne etapy – mówił. – Widać to było w trakcie berlińskich targów InnoTrans. Jeszcze kilka lat temu mówiliśmy o jednym pojeździe, dziś już mamy ich kilka.
Do proekologicznych działań nawiązał kolejny uczestnik debaty, Krzysztof Kwiatkowski, Dyrektor Zarządzający Skoda Polska.
– Wszystkie pojazdy szynowe, które produkujemy, to pojazdy elektryczne – podkreślał. – W przyszłym roku do eksploatacji wejdzie zaś pociąg bateryjny. W Skodzie również trwają prace nad konstrukcjami wodorowymi. Ekologia to dla nas i dla transportu priorytet.
Drugi dzień konferencji „Tabor szynowy – zakup, modernizacja i utrzymanie” rozpoczął Wiesław Szafrański, Dyrektor Zarządzający ds. Operacyjnych w POLREGIO S.A. Przedstawił on obecną i docelową sytuację taborową przewoźnika.
Strategia taborowa do roku 2030 była także tematem prelekcji przedstawiciela Kolei Mazowieckich – Piotra Wakuły, Dyrektora Biura Eksploatacyjno-Technicznego KM. Planowane inwestycje taborowe w tej spółce mają na celu dalsze unowocześnianie floty pojazdów. Realizacja zaplanowana jest na lata 2025-2027, aczkolwiek zależy w szczególności od możliwości pozyskania wsparcia finansowego z programów unijnych. Planowany portfel zamówień jest znacznie bardziej zdywersyfikowany niż realizowana obecnie inwestycja. Składa się on łącznie z 3 projektów obejmujących zakupy do 71 różnych pojazdów, w tym elektryczno-akumulatorowych zespołów trakcyjnych oraz elektrycznych zespołów trakcyjnych o długości około 50 i 100 metrów, a także piętrowych elektrycznych zespołów trakcyjnych.
Kolejny prelegent, Agnieszka Siekierska – Pełnomocnik ds. MMS, Dyrektor Sprzedaży w 4TramCar Sp. z o.o., omówiła możliwości firmy w zakresie napraw i modernizacji taboru szynowego.
Kwestie tego czy sprzęgi samoczynne DAC zrewolucjonizują europejską kolej towarową streścił Tomasz Rozynek – Menedżer – Biuro Taboru i Wsparcia Technicznego (PKP CARGO S.A.). Zaznaczył między innymi, że ponad 90 % wagonów towarowych posiada przystosowaną część skrajną ostoi do zabudowy sprzęgu samoczynnego UIC tj. wytrzymałość na rozciąganie i ściskanie podwozia wagonu wynosi 1500/2000kN oraz istnieją przestrzenie zarezerwowane dla amortyzatorów i elementów podparcia głowicy sprzęgu samoczynnego. Natomiast wstępne analizy wskazują, że część lokomotyw nie ma przystosowanej komory sprzęgu do przenoszenia sił ściskających i wymagane będą prace dostosowawcze wymagające ingerencje w ostoje.
Przedstawiciel firmy HORUS Innowacyjne Materiały Przemysłowe Sp. z o.o. – Łukasz Wilk – Kierownik Działu Szkoleń zaprezentował efektywne rozwiązania technologiczne jako reakcję na rosnące koszty. Zaznaczył, że celem branży jest projektowanie lekkich, ale wysokiej jakości rozwiązań, skracanie czasu działania i obniżanie kosztów oraz samodzielność i bezpieczeństwo pracowników.
Instytut Kolejnictwa reprezentował Marceli Lalik – Zakład Pojazdów Szynowych, który w prezentacji „Pasażer na styku peron/tabor – stopnie wejściowe i pokładowe urządzenia wspomagające wsiadanie do pociągu” podkreślił, że z uwagi na zmieniające się parametry budowanych lub modernizowanych peronów, wymagania stawiane taborowi przez przewoźników i wymagania dokumentów normatywnych, obszar taboru i infrastruktury na styku peron i wejście do pojazdu powinien być poddawany systematycznemu przeglądowi. Dodał ponadto, że w przypadku regionalnych pociągów zespołowych (np. EZT lub SZT), które z reguły posiadają możliwość zmiany wysokości podłogi wewnątrz pojazdu, wysokość podłogi w przedsionku wejściowym możne zostać dobrana ze względu na wysokości peronów, które będą obsługiwane przez ten pociąg.
Zastosowanie tensometrycznych metod pomiaru wielkości mechanicznych w zakresie monitoringu i eksploatacji pojazdów szynowych było tematem prezentacji Macieja Wychowańskiego – Regionalnego Inżyniera Sprzedaży (Biuro Inżynierskie – Maciej Zajączkowski). Natomiast Sławomir Pipke – Prokurent, Dyrektor ds. Eksploatacji PKP Szybka Kolej Miejska W Trójmieście Sp. z o.o. omówił zmiany rodzaju oświetlenia czołowego pojazdu w procesie poprawy funkcjonalności parku taborowego Spółki.
Tegoroczna edycja konferencji była szczególna dla MMR Group TransComfort, srebrnego partnera wydarzenia. Sales Director Dariusz Kuta wygłosił prelekcję na temat „Bezpieczeństwo i odpowiedzialność w eksploatacji i utrzymaniu pojazdów szynowych”, a także premierowo pokazał film „Prawidłowe serwisowanie pojazdów szynowych”, zrealizowany z PESA Mińsk Mazowiecki. Podstawowym przesłaniem zarówno prezentacji, jak i filmu był fakt, że właściwy i profesjonalny dobór zawieszenia I i II stopnia ma bezpośredni wpływ na parametry zachowania się pojazdu pod względem:
- bezpieczeństwa – Y/Q (PN-EN 14363),
- komfortu – Nmv (UIC 513).
Podczas serwisowania pojazdów szynowych każdy element zawieszenia pojazdu jest istotny. Niedozwolone jest ignorowanie wymogów naprawy rewizyjnej pojazdu, która zakłada bezwzględną wymianę elementów po okresie 8 lat lub przebiegu 1,2 mln km (w układzie co wystąpi najpierw). Niedopuszczalne jest też stosowanie części nieoryginalnych. Wystąpienie MMR Group TransComfort wskazało, że pracownicy warsztatów utrzymaniowych stoją przed decyzjami, które mogą mieć bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pasażerów kolei, na bezpieczeństwo w transporcie kolejowym.
Dr inż. Piotr Wasilewski – Kierownik Działu Badań i Rozwoju w Dellner Frimatrail Frenoplast S.A., streścił zastosowanie DELLNER 420 – okładziny hamulcowej nowej generacji do elektrycznych i spalinowych zespołów trakcyjnych. Podkreślił, że po wejściu w życie zaktualizowanej TSI LOC&PAS w nowych projektach obowiązkowe będzie stosowanie okładzin zgodnych z normą EN 15328. Dodał, że DELLNER 420 to pierwsza okładzina na rynku, która spełnia jej wymagania, a ponadto to okładzina hamulcowa do nowych oraz obecnie eksploatowanych EZT/SZT do 160 km/h i 20 t/oś, której wprowadzenie jest możliwe poprzez zastosowanie kryteriów zamienności według EN 15328.
Rafał Krzyżanowski – Przedstawiciel Techniczno-Handlowy A et A – MÄDER SOCIÉTÉ ANONYME spółka komandytowa, podczas przedstawienia rozwiązań dla kolejnictwa nadmienił, że zindywidualizowane i szyte na miarę koncepcje w tej firmie przekształciły systemy lakiernicze i ich zastosowanie w unikalne propozycje sprzedażowe.
Dariusz Ziółkowski – Kierownik Działu Konstrukcji Kabli i Rozwoju (TECHNOKABEL S.A.) omawiając zastosowanie sieciowanych materiałów izolacyjnych i powłokowych w kablach dla pojazdów szynowych oraz w kablach do innych aplikacji odpowiedział na pytanie w jakim celu sieciować kable? Zaznaczył zatem, że o własnościach kabli głównie decydują tworzywa użyte na izolację żył przewodzących i powłoki zewnętrzne. Dodał, że podczas sieciowanie powstają wiązania poprzeczne pomiędzy łańcuchami polimerów, które mają wpływ na właściwości fizyczne polimeru.
Jarosław Nowak – Dyrektor pionu wagonów, H.Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., zaprezentował ofertę poznańskiej spółki w zakresie nowoczesnych wagonów pasażerskich. Wspomniał także o aktualnie realizowanych inwestycjach mających zwiększyć możliwości produkcyjne – nowa hala klejenia, robot spawalniczy do ram wózków, centra obróbcze do ram wózków, wypalarka laserowa.
Portfolio usług utrzymania i produkcji taboru kolejowego w Europie DB CARGO POLSKA S.A. streścił Łukasz Stokłosa – Dyrektor Zarządzania Produkcji i Utrzymania Taboru Kolejowego. Omówił między innymi rewizje wagonów towarowych, rewizje lokomotyw spalinowych oraz elektrycznych, regeneracje zestawów kołowych, mycie i czyszczenie cystern wagonowych, mobilne usługi taboru oraz produkcje wagonów m2.
Podczas prezentacji „Modernizacja pojazdów kolejowych z perspektywy przewoźnika kolejowego. Szanse i zagrożenia”, Rafał Jeleń – Dyrektor Pionu Techniczno-Eksploatacyjnego (Koleje Wielkopolskie Sp. z o.o.) przedstawił wnioski dotyczącego aspektu modernizowania taboru, Na pytanie jak skutecznie modernizować odpowiedzią jest istnienie kilku modeli:
- dotychczasowy model zamówień – niewielkie serie pojazdów, duża różnorodność oczekiwań zamawiających; skutek: różnorodność konstrukcyjna pojazdów, wysokie koszty produkcji i utrzymania, brak kompatybilności pojazdów,
- korzystanie z doświadczenia producentów i rezygnacja z (części) oczekiwań przez zamawiających na rzecz ujednolicenie konstrukcji i wyposażenia pojazdów: skutki: powtarzalność konstrukcji i wyposażenia (standaryzacja), niższe koszty produkcji i utrzymania,
- pośredni – jaki, np. standaryzacja konstrukcji, różnice w aranżacji wnętrza,
- dostosowanie pojazdu do rzeczywistych warunków eksploatacji, np. dobór układów pojazdów, np. hamulcowego do rzeczywistego wykorzystania.
Zwieńczeniem prezentacji spółki JS Fabryka Przekładni SP. Z O.O. SP. K., którą przedstawił Janusz Starosielski – Prezes Zarządu, a która dotyczyła możliwości firmy w zakresie napraw przekładni osiowych podczas przeglądów P4 lokomotyw, była wizyta studyjna w położnej niedaleko Ustki fabryce.
Zakończeniem drugiego dnia konferencji był panel dyskusyjny „Nowoczesny tabor – szansą na rozwój transportu szynowego”. Do dyskusji zasiedli:
- PKP INTERCITY – Jarosław Oniszczuk – Członek Zarządu
- „KOLEJE MAZOWIECKIE – KM” SP. Z O.O – Piotr Wakuła – Dyrektor Biura Eksploatacyjno – Technicznego
- PKP SZYBKA KOLEJ MIEJSKA W TRÓJMIEŚCIE SP. Z O.O. – Maciej Lignowski – Prezes Zarządu
- POLREGIO S.A. – Wiesław Szafrański – Dyrektor Zarządzający ds. Operacyjnych
- KOLEJE WIELKOPOLSKIE Sp. z o.o. – Marek Nitkowski – Prezes Zarządu
- KOLEJE ŚLĄSKIE Sp. z o.o. – Wojciech Pyka – Wiceprezes ds. Finansowych
- ALSTOM KONSTAL S.A.– Sławomir Cyza – Prezes Zarządu
Trzeci dzień konferencji zdominowała z Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny.
Piotr Michalak – Dyrektor Centrum Pojazdów Szynowych scharakteryzował powołany w tym roku do życia Poznański Instytut Technologiczny. Natomiast kolejni prelegenci skupili się na różnych aspektach związanych z sektorem miejskiego taboru szynowego.
- Rafał Cichy – Lider obszaru – Kierownik Laboratorium, omówił homologację tramwajów w Polsce;
- Urszula Strzelczyk-Król – Specjalista ds. badań Sekcja Badań Pojazdów Szynowych, opowiedziała o kontroli zgodności produkcji;
- Marta Pachołek-Zegar – Specjalista ds. badań Sekcja Badań Pojazdów Szynowych, zdefiniowała źródła hałasu w tramwajach;
- Michał Kowalski – Starszy Specjalista – Kierownik Sekcji Badań Pojazdów Szynowych scharakteryzował normatywne i nienormatywne badania tramwajów.