What are you looking for?

Relacja z II Konferencji – „KOLEJ WODOROWA” HYDROGEN4RAIL – FUTURE OF TRANSPORT

Wodór – paliwo przyszłości?

Polska Izba Kolei, przy wsparciu Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny, zorganizowała drugą edycję konferencji, która była odpowiedzią na założenia „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.”, Krajowego Planu Odbudowy oraz prawideł płynących z idei Europejskiego Zielonego Ładu.

Kluczowe pytanie dotyczyło tego czy wodór rzeczywiście jest paliwem przyszłości. Przyjmując, że wodór uznawany jest za jeden z kluczowych elementów zielonej transformacji – może być wykorzystywany jako surowiec, paliwo lub nośnik i magazyn energii- podczas konferencji omówiono zatem wkład nauki w rozwój projektów wodorowych oraz kwestie zaawansowania prac nad taborem, dystrybucją oraz infrastrukturą. Poddano również analizie kwestie relacji pomiędzy technologią wodorową w szeroko pojętym transporcie publicznym a prawem krajowym i unijnym oraz zdefiniowano potencjał rynku na technologie wodorowe w transporcie kolejowym. Poruszono także zagadnienia dofinansowania i realizacji projektów oraz zdefiniowano kluczowe informacje o wodorze rozumianym jako paliwo alternatywne dla transportu publicznego. Uczestnicy poruszyli także kwestie dotyczące oczekiwań, dylematów i zagrożeń związanych z zastosowaniem wodoru w transporcie publicznym.

Pierwsza część wydarzenia odbyła się w gościnnych progach Politechniki Poznańskiej. Otwarcia II edycji dokonał Adam Musiał- Dyrektor Generalny Izby Kolei. Natomiast powitania gości dr hab. inż. Agnieszka Misztal – profesor Politechniki Poznańskiej – Prorektor ds. studenckich i kształcenia, wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Wojciech Jankowiak oraz Arkadiusz Kawa Dyrektor Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny.

Po krótkim wprowadzeniu, zgodnie ze zwyczajem Izby Kolei, w poczet firm zrzeszonych w Izbie Kolei przyjęto dwie kolejne firmy:

• Impact Clean Power Technology S.A.
• ML System S.A.

Pierwsza z tych firm, Impact Clean Power Technology S.A., wiodący dostawca systemów bateryjnych dla transportu w Europie, razem z H. Cegielski – Fabryką Pojazdów Szynowych oraz Siecią Badawczą Łukasiewicz – Poznańskim Instytutem Technologicznym, podpisali list intencyjny, który rozpoczął współpracę projektową nad zastosowaniem ogniw wodorowych w pojeździe szynowym.

Bartłomiej Kras, Prezes Zarządu ICPT S.A.:

– Mamy już ponad 10 lat doświadczenia w dostarczaniu rozwiązań dla pojazdów wodorowych na całym świecie. Patrzymy na wodór jako nośnik energetyczny przyszłości. Opłacalność wodoru jako paliwa i magazynu wymaga skali, tzn. musi być produkowany przez elektrolizery ze źródeł odnawialnych tak aby gospodarka mogła być przestawiona na korzystanie z wodoru w jak największym zakresie. Przejście z gazu ziemnego na wodór, to proces na 10-15 lat, chyba, że podejmowane w efekcie wojny w Ukrainie zintegrowane działania UE skrócą ten okres. Wspólny projekt zastosowanie ogniwa wodorowego w pojazdach szynowych może znacznie przyspieszyć wzrost tej perspektywicznej branży.

Już w ubiegłym roku FPS H. Cegielski i Impact rozpoczęły prace nad polskim pociągiem wodorowym opartym o nową platformę „PLUS”. A baterie Impactu UVES Energy GEN 2.0 spełniają wymogi producenta pociągu i przy łącznej pojemności 800kWh z powodzeniem zapewnią 100 km zasięgu tylko na energii elektrycznej.

Z kolei Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny od wielu lat prowadzi innowacyjne badania naukowe i prace rozwojowe w zakresie nowego oraz modernizowanego taboru szynowego, a także prace związane z rozwojem i badaniami symulacyjnymi, stanowiskowymi i ruchowymi różnego typu pojazdów szynowych, w tym także prace nad kompletnym systemem sterowania pojazdem wodorowym.

Arkadiusz Kawa, dyrektor Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego:

– Nad rozwiązaniami w zakresie energetyki wodorowej Łukasiewicz pracuje już od wielu lat. Wierzę, że ta intencja, którą dziś w liście wyraziliśmy, już wkrótce stanie się rewolucją na rynku kolei, tak potrzebną szczególnie w kontekście kryzysów klimatycznego i na rynkach energii.

Pierwszy referat konferencji wprowadzający w świat problematyki wodoru w transporcie wygłosił prof. dr hab. inż. Paweł Fuć – Dyrektor Instytutu Silników Spalinowych i Napędów Politechniki Poznańskiej. Dr. inż. Marcin Parchomiuk – Z-ca Dyrektora ds. Badawczych i Komercjalizacji – Łukasiewicz – Instytut Elektrotechniki, przedstawił zagadnienia transformacji gospodarki wodorowej w świetle bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz posiadanego potencjału technologicznego. Z kolei prezentacja Urzędu Transportu Kolejowego odbyła się zdalnie i dotyczyła tego czy napęd wodorowy jest rzeczywiście szansą dla polskiej kolei.

O wodorze jako wyzwaniu dla regulatora opowiedział Szymon Byliński – Dyrektor Departamentu Elektromobilności i Gospodarki Wodorowej z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Dyrektor CUPT, Joanna Lech, streściła natomiast możliwości związane z finansowaniem projektów taborowych w ramach środków UE. Dwie kolejne prezentacje dotykały szans i zagrożeń związanych z koleją wodorową (Paweł Piotrowicz – TÜV SÜD Polska – Ekspert ds. rynku energii i technologii wodorowych, Członek Zarządu HYDROGEN Poland ) oraz koncepcji i rozwiązań w pociągach wodorowych (dr hab. inż. Jarosław Konieczny – Zastępca Kierownika Katedry Transportu Kolejowego, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechnika Śląska).

W bloku tematycznym dotyczącym projektów zasilanych wodorem pierwszą prezentację wygłosił Krzysztof Zdziarski – Prezes Zarządu PESA Bydgoszcz S.A., który nakreślił między innymi pomysły i projekty taborowe bydgoskiego producenta pojazdów. Kolejny prelegent Dawid Szkucik – Kierownik Obszaru Sprzedaży ABB Sp. z o.o. scharakteryzował spółkę jako partnera pierwszego wyboru w globalnych inicjatywach i projektach wodorowych. Piotr Tarnawski – Dyrektor Sprzedaży i Rozwoju w H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. streścił projekty badawczo-rozwojowe spółki. Natomiast przedstawiciel MEDCOM Sp. z o.o. Wojciech Drąg – Z-ca Dyrektora ds. trakcji, omówił energoelektronikę MEDCOM w technologii SiC do pojazdów wodorowych. Kompleksowe systemy generacji wodoru z wykorzystaniem technologii cienkich warstw były natomiast obszarem prezentacji Pawła Kwaśnickiego – Dyrektora ds. badań i rozwoju w ML System S.A. Kolejny prelegent, Paweł Szałek z Biura Taboru i Wsparcia Technicznego PKP CARGO SA zdefiniował możliwości zastosowania rozwiązań wodorowych w przewozach towarowych. Natomiast tematykę rozwiązań wodorowych firmy Siemens Mobility Sp. z o.o. nakreślił Jacek Fink- Finowicki. W technologie wodorowe mocno angażuje się także PKP Energetyka SA. Piotr Obrycki – Dyrektor Biura Badań i Rozwoju PKP ENERGETYKA S.A., która uruchomiła w Garbcach na Dolnym Śląsku największy w Europie trakcyjny magazyn energii, i podpisała umowę na dostawę elementów do budowy wodorowego systemu magazynowania energii, opowiedział o rozwiązaniach wodorowego systemu magazynowania wodoru zastosowanych w PT Garbce.

W bloku dotyczącym dystrybucji i infrastruktury, dr Rafał Zgorzelski – Członek Zarządu PKP SA, streścił implikacje dla rozwoju ogólnokrajowej sieci dystrybucji wodoru związane z wytycznymi dla rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Dariusz Jachowicz (Dyrektor Generalny Grupa Technologiczna ASE) opowiedział o projektach wodorowych w Grupie, a Michał Żak (Project Manager – Zespół Transformacji Wodorowej i Paliw Odnawialnych PKN ORLEN S.A.) zreferował to czy PKN ORLEN jest gwarantem łańcucha dostaw infrastruktury i paliwa wodorowego na potrzeby rozwoju nowego modelu zasilania transportu kolejowego. Prezentacja firmy HARTING POLSKA Sp. z o.o. (Kamil Brud – Key Account Manager) dotyczyła nowych rozwiązań jakie spółka ma do zaoferowania kolejnictwu. Natomiast druga tego dnia prezentacja PKP ENERGETYKA S.A. (Maciej Kiersnowski – Dyrektor Oddziału Paliwa) dotknęła problemu wodorowej sieci dystrybucyjnej dla kolei. Ostatnim z prelegentów w tej części był Krzysztof Dresler (Dyrektor Impact Clean Power Technology S.A.) który podjął się tematu ogniw wodorowych jako przyszłości napędów pojazdów szynowych.

Podczas panelu dyskusyjnego rozmawiano o tym czy wodór to rzeczywiście paliwo przyszłości. Moderatorem był Adam Musiał (Dyrektor Generalny – Polska Izba Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei) a panelistami Jacek Fink- Finowicki (SIEMENS Mobility Sp. z o.o.), Krzysztof Zdziarski – Prezes Zarządu (PESA Bydgoszcz S.A), Artur Fryczkowski – Członek Zarządu (Alstom SA), Maciej Andrzejewski – nowo powołany Członek Zarządu ds. rozwoju (H. Cegielski – FPS Sp. z o.o.), Jarosław Oniszczuk – Członek Zarządu (PKP Intercity S.A.), Piotr Obrycki – Dyrektor Biura Badań i Rozwoju (PKP ENERGETYKA S.A.) oraz Paweł Kwaśnicki – Dyrektor ds. badań i rozwoju (ML System S.A.).

Czwarty blok konferencji przeznaczono dla współorganizatora wydarzenia, czyli Łukasiewicz – PIT. W tej części, moderowanej przez Piotra Michalaka- Dyrektora Centrum Pojazdów Szynowych głos zabrali:

• Natalia Łasińska – Główny Specjalista ds. Pozyskiwania i Wsparcia Projektów, która omówiła technologie wodorowe w Łukasiewiczu;
• Rafał Cichy – Kierownik Laboratorium Pojazdów Szynowych, który streścił zagadnienie homologacji a pojazdów wodorowych jako nowego wyzwania dla kolejnictwa;
• Tomasz Olejniczak – Kierownik Pracowni Badań Środowiskowych, który skomentował badania części instalacji wodorowych przeznaczonych do użytkowania w transporcie lądowym;
• Dawid Gallas – Młodszy specjalista ds. badań, który zdefiniował możliwości zastosowania paliwa wodorowego w silnikach spalinowych pojazdów kolejowych.
• Konferencję zwieńcza wizyta studyjna w laboratoriach Wydziału Inżynierii Lądowej i Transportu Politechniki Poznańskiej w ramach której można było się zapoznać z projektem PUTrain, czyli studencką lokomotywą w skali 1:5,5.

Podsumowując głównym celem spotkania była wymiana doświadczeń administracji rządowej, środowiska naukowego, przemysłu, przewoźników kolejowych i producentów taboru oraz jednostek finansujących w zakresie opracowania i wdrażania alternatywnych napędów w środkach transportu oraz promocji ekologicznych napędów w pojazdach szynowych. Widać, że branża kolejowa intensyfikuje prace nad wykorzystaniem technologii wodorowych a okoliczności geopolityczne mogą wymusić przyspieszenie prac na projektami kolei wodorowej.

INNE EDYCJE TEGO WYDARZENIA