Wodór częścią nowego świata [RELACJA]
– Przewozimy pasażerów, korzystając z różnych nośników energii. Od parowozu poprzez pojazdy zasilane dieslem, aż po elektryczne. Wodór to kolejne otwarcie. Nie należy się jego bać, tylko mieć do niego respekt – mówił Marek Nitkowski, Prezes Zarządu Kolei Wielkopolskich podczas IV konferencji „Kolej Wodorowa – Hydrogen4Rail Future of Transport”. Spotkanie ekspertów z branży transportu szynowego i paliw alternatywnych odbyło się w dniach 19-21 czerwca w Poznaniu.
Dzień Nauki
Na Wydziale Architektury i Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej spotkało się ponad stu przedstawicieli świata kolei, biznesu i nauki. Gości oficjalnie przywitali Adam Musiał, Dyrektor Generalny Polskiej Izby Kolei, organizatora konferencji oraz Zbigniew Wiśniewski, Manager Projektu. Uroczystego otwarcia wydarzenia dokonali JM Rektor Politechniki Poznańskiej prof. Teofil Jesionowski oraz Aleksandra Remelska, Zastępca Dyrektora ds. Finansowych i Operacyjnych z Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego.
– Konferencja ta to przede wszystkim przestrzeń, by przedstawić najnowsze postępy technologiczne w zakresie paliw alternatywnych, w tym wodoru – podkreślała Aleksandra Remelska. – Dziękuję Państwu za dzielenie się swoim doświadczeniem i za zaangażowanie w budowanie zrównoważonego transportu przyszłości.
O przyszłości paliwa wodorowego mówił także JM Prof. Teofil Jesionowski.
– Przyszłość wodoru widzę przede wszystkim w różnego rodzaju sektorach, przede wszystkim energetycznym, ale i w napędach – zaznaczał prof. Jesionowski. – Tu jednak z pewnymi ograniczeniami. Najważniejsze jest bowiem bezpieczeństwo – to kluczowy aspekt pracy z wodorem. Ważna jest także edukacja. Wodór, obok AI oraz cyfryzacji, jest kolejnym elementem naszego nowego świata. Należy o nim rozmawiać, co pokazujemy wspólnie z Polską Izbą Kolei na takich jak te konferencjach.
Dzień nauki był okazją do przedstawienia tego, czym kolej w roku 2024 żyje. Wprowadzenia dokonał Jan Błaszczyk, Dyrektor Oddziału Terenowego Urzędu Transportu Kolejowego w Poznaniu.
O spalinowych napędach wodorowych w pojazdach szynowych mówił prof. dr hab. Inż. Ireneusz Pielecha, Kierownik Zakładu Napędów Alternatywnych na Instytucie Silników Spalinowych i Napędów Politechniki Poznańskiej.
Do współpracy z przedstawicielami polskiej nauki odniósł się Krzysztof Zdziarski, Prezes Zarządu PESA Bydgoszcz S.A. (Partner Technologiczny konferencji). W trakcie referatu wprowadzającego przedstawił również „zielone” plany spółki na najbliższe lata oraz nawiązał do realizowanych projektów wodorowych.
– PESA realizuje obecnie dwa projekty wodorowe – mówił Krzysztof Zdziarski. – W naszej spółce córce na terenie Poznania przygotowany został projekt budowy zbiorników wodorowych do pojazdów i składowania wodoru. Dwa prototypy przeszły już pierwsze testy. Drugi element to udział w projektowaniu ekosystemu dla wodoru – mam tu na myśli stacje tankowania, proces transportu tego paliwa czy timing dla całej infrastruktury. Co warto podkreślić, wodór ma przyszłość nie tylko na kolei, ale także w ruchu tramwajowym. I w tym kierunku idziemy. O wprowadzeniu u siebie tramwajów wodorowych myślą już pierwsze polskie miasta.
O tym, że wodór jest paliwem przyszłości mówił także Jacek Bogusławski, Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego, Przewodniczący Wielkopolskiej Platformy Wodorowej.
– Na rozwój technologii wodorowych postawiliśmy już w 2018 roku – mówi Jacek Bogusławski. – Wcześniej patrzyliśmy na to z pewnym niedowierzaniem, zaczęliśmy jednak szukać optymalnych dla nas rozwiązań. Skorzystaliśmy ze środków unijnych, dzięki którym zaangażowaliśmy w projekty wodorowe 20 firm z regionu. Dziś one uczestniczą w organizowanej przez Polską Izbę Kolei konferencji wodorowej. Wielkopolska ma swoją strategię wodorową. Z roku na rok – aż do roku 2030 – będziemy ją rozwijać i realizować. Inwestujemy w autobusy wodorowe i w sektor mieszkalnictwa. Chciałbym także rozwój technologii wodorowej wprowadzić na kolej, zmieniając pojazdy spalinowe na jednostki bezemisyjne. Myślimy także o produkcji wodoru z odnawialnych źródeł energii, stawiając na wodór zielony. To jest przyszłość.
Jak podkreślił marszałek, rozwój technologii wodorowych wspierają środki z Unii Europejskiej. O możliwości ich pozyskania mówiła Ewa Karasińska, Dyrektor Departamentu Projektów Kolejowych z Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
Temat zarządzania bezpieczeństwem systemów wodorowych w sektorze kolejowym podniósł zaś Mateusz Motyl, Kierownik Grupy Badawczej Konstrukcji z Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego – Złotego Partnera konferencji.
Dzień Biznesu
Drugi dzień konferencji „Kolej Wodorowa – Hydrogen4Rail Future of Transport” rozpoczął się od wystąpienia dr inż. Krzysztofa Krawca z Katedry Transportu Kolejowego Politechniki Śląskiej. W sali konferencyjnej poznańskiego hotelu Sheraton opowiedział o zmianach w kształceniu inżynierów transportu kolejowego w kontekście rozwoju alternatywnych źródeł napędu pojazdów szynowych.
– Jako Politechnika Śląska widzimy zmiany w technologiach stosowanych w branży kolejowej – mówi dr inż. Krawiec. – Chcemy kształcić inżynierów tak, aby ich kompetencje odpowiadały zapotrzebowaniu branży. Planujemy także zmiany w siatce kształcenia – aby wszystko było dobrze przeprowadzone, niezbędny jest dialog z przedstawicielami przyszłych pracodawców naszych absolwentów
Swoim doświadczeniem podzielił się Szymon Konieczka, Dyrektor Operacyjny w firmie ENVITEST J. Pacholski s.j. W wystąpieniu zaprezentował systemy do wytwarzania, sprężania, magazynowania i transferu wodoru firmy MAXIMATOR GmbH.
W Dniu Biznesu szczegóły realizowanych przez PESA Bydgoszcz S.A projektów wodorowych przedstawił Maciej Grześkowiak, Dyrektor ds. Projektów Strategicznych i Komunikacji.
– Spółka pracuje nad długoterminową strategią Zielona PESA 2030+, której celem jest maksymalne obniżenie śladu węglowego we wszystkich obszarach działania organizacji – zaznaczał.
Jakie PESA podjęła już działania? Realizowane inwestycje infrastrukturalne oraz taborowe uwzględniają założenia „Zielonego Ładu”. Pojazdy te będą niskoemisyjne, wytworzone z biodegradowalnych i umożliwiających recycling materiałów i komponentów, a proces produkcji ma się odbywać w warunkach możliwie najniższego śladu węglowego.
– Już teraz budując nowe pojazdy pytamy dostawców komponentów i podzespołów o certyfikaty „zielonej produkcji” – zaznacza przedstawiciel PESA Bydgoszcz.
W trakcie swojego wystąpienia omówił założenia modernizacji wodorowej lokomotywy manewrowej SM42-6Dn oraz przedstawił wodorowe jednostki pasażerskie, nad którymi PESA obecnie pracuje.
Swoim doświadczeniem w zakresie napędzania pojazdów szynowych zasilanych alternatywnymi źródłami energii, w tym wodorem, podzielił się Dawid Szkucik, Kierownik Obszaru Sprzedaży ABB Sp. z o.o. (Brązowy Partner konferencji).
– Wodór bez wątpienia jest paliwem przyszłości, to technologia, która umożliwi światowym gospodarkom osiągnięcie do roku 2050 zeroemisyjności – podkreśla Szkucik. – Dzisiaj mówimy o tym, że hybrydyzujemy kolej, wstawiamy do pojazdów baterie, które są w stanie rekuperować energię i oddawać ją przy uruchamianiu jednostek. Doświadczenia zagraniczne pokazują, że od strony energoelektroniki jesteśmy gotowi, by na szeroką skalę wdrażać pojazdy wodorowe. ABB ma rozwiązania, które z sukcesem realizuje na całym świecie. Wyzwaniem jest zaś magazynowanie wodoru. I nad tym należy popracować.
O gotowości do eksploatowania pojazdów wodorowych na liniach komercyjnych mówi Witold Gadoś, Dyrektor Sprzedaży Taboru Pasażerskiego w Siemens Mobility Sp. z o.o.
– Technologię pojazdów wodorowych mamy przetestowaną – mówi. – Siemens Mobility prowadzi trzy duże projekty związane z jednostkami wodorowymi. Za nami kilkuletnie testy, a przed – dopełnienie formalności związanych z użytkowaniem pojazdów w sektorze publicznym, do kursów z pasażerami. Jesteśmy pewni, że wszystko będzie działało prawidłowo. W drugiej połowie roku planujemy pociągi te uruchomić w ruchu pasażerskim na liniach komercyjnych.
Do eksploatacji pojazdów niezbędna jest infrastruktura, w tym stacje tankowania. O tym procesie, jako kluczowym aspekcie dla interoperacyjności kolei wodorowej mówił Grzegorz Stawicki, Dyrektor Centrum Badawczego w Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytucie Elektrotechniki.
Do transformacji wodorowej kolei w kontekście modernizacji istniejącej infrastruktury i taboru kolejowego odniósł się w trakcie dwóch wystąpień Jakub Skórski, Dyrektor Oddziału Paliwa PGE Energetyka Kolejowa S.A.
Wśród prelegentów konferencji znalazł się także ekspert Grupy ORLEN – Michał Żak, Project Manager z Zespołu Transformacji Wodorowej i Paliw Odnawialnych Orlen S.A. Przedstawił proces zapewnienia łańcucha dostaw i infrastruktury dla transportu zasilanego wodorem.
– Możliwość pozyskania środków z Krajowego Programu Odbudowy oraz współpraca z samorządami dają szansę na rozwój kolei wodorowej – podkreślał. – Efektem tego jest zakup nowego taboru i inwestycje w źródła alternatywnego zasilania. Przykładem jest stacja tankowania wodoru w Poznaniu – jedna z niewielu tak dużych stacji w Europie. Dziś ma ona przepustowość, która umożliwi tankowanie między 20 a 30 autobusów dziennie.
O dekarbonizacji transportu i przemysłu mówiła Danuta Zoń, Dyrektor Rozwoju Rynku Nowych Technologii w AIR Products Sp. z o.o.
– AIR Products podpisało długoterminową umowę z firmą TotalEnergies na dostawy odnawialnego wodoru – mówi Danuta Zoń. – Co dla nas ważne, w ramach projektu IPCEI, UE zaakceptowała wniosek Air Products na dofinansowanie budowy terminalu przeładunkowego odnawialnego wodoru w Rotterdamie. To ogromny krok w rozwoju naszej firmy.
Jak zaznaczyli już wcześniej przedstawiciele CUPT oraz spółki ORLEN, rozwój inwestycji wodorowych wspierają środki unijne. O sile wsparcia zewnętrznego mówił w prelekcji „Dofinansowanie na kolej i wodór” Bartosz Janc, Prezes Zarządu METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o.
W ostatnim bloku, poświęconym dekarbonizacji, swoje wystąpienia mieli dr Michał Beim, ekspert ds. transportu z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu („Pierwsze doświadczenie z wodorem w publicznym transporcie szynowym”), Paweł Glazer, Młodszy Specjalista w Wydziale Gospodarki Energetycznej PKP Polskich Linii Kolejowych („Rola kolei w dekarbonizacji transportu) oraz Paweł Piotrowicz, Ekspert ds. rynku energii i technologii wodorowych w TÜV SÜD Polska, Wiceprezes Zarządu Hydrogen Poland („Standaryzacja infrastruktury wodorowej na kolei – HRSy”).
Drugi dzień konferencji wodorowej zwieńczył panel dyskusyjny „Wodór – paliwo przyszłości?”, który moderował Piotr Tarnawski – Dyrektor Centrum Nowoczesnej Mobilności z Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego. W dyskusji udział wzięli:
- Marek Nitkowski – Prezes Zarządu Kolei Wielkopolskich Sp. z o.o.
- Arkadiusz Kawa – Dyrektor Instytutu Sieć Badawcza Łukasiewicz – PIT
- Adam Wawrzyniak – Członek Zarządu PKP Intercity S.A.
- Witold Gadoś – Dyrektor Sprzedaży Taboru Pasażerskiego Siemens Mobility Sp. z o.o.
- Janusz Kućmin – Dyrektor Sprzedaży STADLER Polska Sp. z o.o.
IV konferencji „Kolej Wodorowa – Hydrogen4Rail Future of Transport” towarzyszyła prezentacja lokomotywy PUTrain i osiągnięć Koła Naukowego PUTrain Politechniki Poznańskiej.
GALERIA PREZENTACJEZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE:
