V konferencja Kolej Wodorowa [RELACJA]
W dniach 16 i 17 czerwca 2025 r. w Poznaniu spotkali się eksperci z branży transportu szynowego oraz wodoru. Za nami ponad 20 prelekcji, panel dyskusyjny pt. “WODOROWE POCIĄGI – rewolucja czy chwilowy trend?” oraz Panel Ekspertów o napędach wodorowych.
W hotelu NOVOTEL, w centrum Poznania gości powitali: Adam Musiał Dyrektor Generalny Polskiej Izby Kolei oraz Zbigniew Wiśniewski, Manager Projektu. Wydarzenie uroczyście rozpoczęli dr inż. Rafał Cichy, Dyrektor Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny i Arkadiusz Ptak, Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką — Politechnika Poznańska.
Jest to wydarzenie wyjątkowe, w którym przedstawiciele nauki z różnych uczelni spotykają się z przedstawicielami biznesu. Mamy tutaj pole do dyskusji oraz wyznaczania nowych kierunków rozwoju, dlatego jest to również ważne wydarzenie dla Łukasiewicza – mówił Dr inż. Rafał Cichy, Dyrektor Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny.
Historia nauki ma wiele ślepych uliczek – np. samochody parowe zasilane węglem, pojazdy szynowe z silnikami odrzutowymi, czy pociągi odrzutowe. Wszystko wskazuje na to, że kolej wodorowa nie podzieli losu tych projektów, ale to zależy od nas – Dodał Arkadiusz Ptak – Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką.
Następnie rozpoczęły się prelekcje. Eksperci poruszyli w nich kluczowe tematy dotyczące pozycji wodoru na rynku kolejowym oraz jego wdrażaniu w całej Polsce.
Dr inż. Rafał Cichy pierwszą prezentację poświęcił projektowi H2Control – czyli kompletnemu systemowi sterowania pojazdem wodorowym. Dyrektor Instytutu zaprezentował też inne zaawansowane rozwiązania, takie jak FCUMS – system zarządzania ogniwem paliwowym, pokazując rosnącą rolę polskich instytucji badawczych w rozwijaniu technologii wodorowych dla transportu szynowego.
Prof. Arkadiusz Ptak, Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką z Politechniki Poznańskiej przeanalizował spalanie wodoru w silnikach. Omówił również konkretne rozwiązania techniczne stosowane m.in. przez Toyotę, Hyundaia czy Cumminsa, podkreślając rosnący potencjał napędów wodorowych w motoryzacji. Zwrócił uwagę na rozwój systemów spalania dwustopniowego (TJI), które pozwalają efektywnie spalać ubogie mieszanki paliwowe, ograniczając emisje i poprawiając sprawność energetyczną.
Maciej Grześkowiak, Dyrektor ds. Projektów Strategicznych i Komunikacji w PESA Bydgoszcz w prezentacji szczególnie wyróżnił lokomotywę wodorową SM42-6Dn. Spółka nie tylko zaprezentowała gotowy, przetestowany i homologowany pojazd zeroemisyjny, ale także podkreśliła jego zastosowanie w portach i terminalach. To przykład konkretnego wdrożenia technologii H2 na polskim rynku, wspieranego przez szeroki ekosystem – od zbiorników i ogniw, po infrastrukturę tankowania.
Pesa rozpoczęła pracę nad pierwszym pojazdem zasilanym z ogniw wodorowych w 2019 roku. To lokomotywa manewrowa, którą zmodernizowaliśmy. To był nasz pierwszy pojazd. W tej chwili pracujemy nad nową generacją takich lokomotyw i nad pojazdem pasażerskim, który będzie zasilany z trakcji i ogniw wodorowych – mówił Maciej Grześkowiak, Dyrektor ds. Projektów Strategicznych i Komunikacji w PESA Bydgoszcz
Istotnym wątkiem prezentacji prof. Michała Wieczorowskiego były złoża tzw. białego wodoru – naturalnie występującego w skorupie ziemskiej. W Lotaryngii może znajdować się aż 46 mln ton tego gazu, co stanowiłoby ponad połowę obecnej światowej produkcji szarego wodoru. Ten odnawialny surowiec nie wymaga energochłonnej produkcji i nie emituje CO₂, co czyni go wyjątkowo obiecującym źródłem czystej energii.
Podczas prezentacji dr. Michała Beima, przedstawił analizę wyzwań związanych z wyborem napędu dla kolei regionalnych. Prelegent zwrócił uwagę, że mimo ograniczonej oferty i braku lokalnej produkcji zielonego wodoru, pociągi wodorowe mogą być atrakcyjną opcją dzięki wsparciu finansowemu UE i możliwościom odstępstw od IV pakietu kolejowego. To rozwiązanie może oznaczać realny transfer innowacji do regionów.
W prezentacji Andrzeja Rosieka z Agencji Rozwoju Przemysłu szczególną uwagę zwróciła pożyczka rozwojowa pod dotacje. To narzędzie finansowe pozwala firmom na sfinansowanie wkładu własnego przy realizacji projektów wspieranych ze środków UE lub krajowych, takich jak NFOŚiGW czy NCBiR. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą pełniej korzystać z dostępnych programów wsparcia, minimalizując barierę kosztową inwestycji.
Matthias Bergofer – Główny kierownik projektu Mireo Plus H, Siemens Mobility swoją prezentację poświęcił pociągowi wodorowemu Mireo Plus H. Jednostka ta osiąga prędkość do 160 km/h i może przejechać nawet 1200 km bez ładowania. Co więcej, dzięki wykorzystaniu ogniw paliwowych i technologii SiC pociąg charakteryzuje się niskim zużyciem energii oraz wysoką efektywnością. Siemens zaprezentował też konkretne wdrożenia – m.in. w Bawarii i Brandenburgii – gdzie pojazdy już obsługują pasażerów, a opinie maszynistów i operatorów są jednoznacznie pozytywne.
Paweł Stec, Kierownik Zespołu Inżynierii Elektrycznej STADLER Polska zaprezentował pojazd RS ZERO – nowoczesny, modułowy pociąg z napędem wodorowo-akumulatorowym. To bezemisyjna odpowiedź na wyzwania transportu regionalnego, będąca rozwinięciem koncepcji znanego Regio-Shuttle RS1. Prezentacja podkreśliła również znaczenie cyfrowej koordynacji zasobników energii, która pozwala optymalizować zużycie i wydłużać żywotność systemów pokładowych.
Dawid Szkucik – Kierownik Obszaru Sprzedaży, ABB wyróżnił wątek dotyczący modernizacji lokomotyw spalinowych z wykorzystaniem ogniw paliwowych. Przedstawiono konkretne wdrożenie dla Orlen Koltrans – lokomotywę manewrową z nowoczesnym systemem trakcyjnym opartym na ogniwach wodorowych i magazynie energii. Dzięki temu pojazd zyskał bezemisyjny napęd, niższy poziom hałasu i wyższą efektywność pracy – wszystko w ramach rozwiązania „pod klucz” od jednego dostawcy.
W prezentacji Łukasiewicz – Instytutu Elektrotechniki Grzegorz Stawicki przybliżył uczestnikom projekt interoperacyjnej stacji tankowania wodoru dla kolei, realizowany w ramach inicjatywy Rail4Earth. Instytut zaprezentował własne rozwiązanie złącza tankowania zgodne z normą SAE J2601/5 oraz kompleksową architekturę sterowania stacją.
Istotnym punktem pierwszego dnia wydarzenia był panel dyskusyjny pt. “WODOROWE POCIĄGI – rewolucja czy chwilowy trend?” moderowany przez Dyrektora Polskiej Izby Kolei, Adama Musiała.
W panelu dyskusyjnym wzięli udział czołowi eksperci reprezentujący sektor kolejowy:
- Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny – Rafał Cichy – Dyrektor Instytutu
- PGE Energetyka Kolejowa – Tomasz Besztak – Wiceprezes Zarządu
- PESA Bydgoszcz S.A. – Maciej Grześkowiak – Dyrektor ds. Projektów Strategicznych i Komunikacji
- Siemens Mobility – Tomasz Prejs – Prezes Zarządu
- Stadler Polska Sp. z o.o. – Janusz Kućmin – Dyrektor Sprzedaży
Podczas panelu eksperci przedstawili aktualny stan rozwoju technologii wodorowej w polskim transporcie kolejowym oraz omówili najważniejsze projekty i wyzwania związane z jej wdrażaniem. Uczestnicy zaprezentowali postępy w produkcji pociągów z napędem wodorowym. Dyskusja objęła również kwestie infrastruktury do tankowania wodoru, wyzwań technologicznych i ekonomicznych, a także perspektyw współpracy między przemysłem, samorządami i nauką w procesie transformacji energetycznej kolei.
ZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE:
