Cyberbezpieczeństwo i AI na torach – wyzwania i perspektywy cyfrowej transformacji kolei
– To bardzo ważna konferencja, umożliwiająca wymianę doświadczeń i pokazująca, co możemy jeszcze zrobić, by iść naprzód w jakże szybko zmieniającym się świecie – mówił podczas oficjalnego otwarcia XXII konferencji „Telekomunikacja i Informatyka na Kolei” Dariusz Grajda, – Wiceprezes Zarządu PKP S.A. Wydarzenie odbyło się w dniach 19-21 marca 2025r. w Wiśle.
Polska Izba Kolei ponownie zgromadziła w jednym miejscu ponad pół tysiąca uczestników konferencji: ekspertów, przedstawicieli branży kolejowej, naukowców oraz dostawców technologii, by omówić kluczowe wyzwania i najnowsze innowacje w zakresie systemów telekomunikacyjnych i informatycznych dla kolei. XXII edycja konferencji „Telekomunikacja i Informatyka na Kolei” koncentrowała się na kwestiach bezpieczeństwa, automatyzacji, sztucznej inteligencji oraz interoperacyjności systemów kolejowych.
W trakcie licznych prelekcji, panelu dyskusyjnego i sesji networkingowych uczestnicy mieli okazję do wymiany doświadczeń, analizy trendów oraz prezentacji nowoczesnych rozwiązań wspierających efektywność i niezawodność transportu kolejowego.
Konferencja stanowiła również doskonałą platformę do omówienia wyzwań regulacyjnych oraz perspektyw współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym w kontekście rozwoju kolejowego IT.
Branża IT coraz liczniejsza
Z roku na rok zainteresowanie konferencją „Telekomunikacja i Informatyka na Kolei” rośnie. Udział w tegorocznej edycji wzięło ponad 500 osób. Oficjalnie gości przywitali Adam Musiał, Dyrektor Generalny Polskiej Izby Kolei oraz Zbigniew Wiśniewski – Manager Projektu.
List do uczestników wydarzenia skierował Alan Beroud, Prezes Zarządu PKP S.A. Przeczytał go Filip Chrzanowski, Dyrektor Pionu Strategii w PKP S.A.
– Zawierające się w nazwie wydarzenia słowa „telekomunikacja” i „informatyka” to kluczowe dziedziny umożliwiające kolei przeprowadzenie szeroko rozumianej cyfryzacji różnych sfer jej działalności – pisał. – Zapewne wiele razy podczas paneli i rozmów indywidualnych padną wspomniane dwa słowa. To właśnie te aspekty skupiają dziś na sobie uwagę osób zarządzających podmiotami z branży kolejowej, ponieważ kolej była i jest jednym z elementów bezpieczeństwa państwa, jego infrastruktury krytycznej. Jestem przekonany, że ta cykliczna konferencja, podobnie jak inne wydarzenia branżowe, organizowane przez Polską Izbę Kolei, będzie świetnym miejscem wymiany myśli, doświadczeń, informacji o rynkowych nowościach oraz wyzwaniach, jakie stoją przed sektorem w obszarach telekomunikacji i informatyki – podsumował Alan Beroud.
Do otwarcia wydarzenia zaproszony został Dariusz Grajda, Wiceprezes Zarządu PKP S.A.
– Konferencja, organizowana przez Izbę od 22 lat, wpisało się na stałe w repertuar rocznych wydarzeń związanych z informatyką i cyfryzacją polskiej kolei – podkreślał. – To bardzo ważne miejsce, bardzo ważna konferencja, umożliwiająca wymianę doświadczeń, a przede wszystkim pokazująca to, co możemy jeszcze zrobić, by iść naprzód w jakże szybko zmieniającym się świecie.
W trakcie uroczystego otwarcia wydarzenia, Polska Izba Kolei przywitała w swoim gronie nowe firmy członkowskie. Certyfikaty odebrało dziewięciu przedsiębiorców.
- Elproma Electronics
- ItDot
- Motivizer
- PLP Poland – Belos
- Ayming Polska
- MTB Trzebińscy
- Dekatron
- R&M Reichle & De-Massari
- Salesforce
Historyczny moment dla branży
Uczestnicy XXII konferencji „Telekomunikacja i Informatyka na Kolei” byli świadkami historycznego momentu – podpisania porozumienia o współpracy Rady Polityki Transformacji Cyfrowej Sektora Kolejowego.
– Otworzyliśmy spółki Skarbu Państwa na spółki samorządowe oraz inne, w ramach transformacji cyfrowej polskiej kolei – poinformował Dariusz Grajda. – Do tej pory funkcjonowało takie ciało, jak Rada Polityki IT Grupy PKP. W trakcie wydarzenia, organizowanego przez Polską Izbę Kolei, symbolicznie przypieczętowaliśmy utworzenie Rady Transformacji Cyfrowej Sektora Kolejowego. Do niej zaproszone zostały wszystkie kolejowe spółki pasażerskie, ale także Centralny Port Komunikacyjny i inne podmioty. Formalnie podpisywanie dokumentów trwa.
Jak zaznaczył Wiceprezes Zarządu PKP S.A., to historyczny moment.
– Kolej w Polsce jest jedna, a niestety wcześniej kolej była podzielona – zaznaczył. – Spółki samorządowe się rozwijają i podnoszą jakość świadczonych przez siebie usług oraz wizerunek. Teraz tę kolej budować będziemy razem.
Porozumienie podpisali przedstawiciele spółek:
- PKP S.A.
- PKP Polskie Linie Kolejowe
- PKP Intercity
- PKP Informatyka
- Koleje Mazowieckie
- PKP Cargo
- SKM Szybka Kolej Miejska
- PKP LHS – Linia Hutnicza Szerokotorowa
- POLREGIO
- Koleje Śląskie
- CS Natura Tour
- PKP TELKOL
- Xcity Investment
- KZŁ Bydgoszcz
- Koleje Dolnośląskie
- Koleje Wielkopolskie
- Arriva
- Koleje Małopolskie
- ŁKA
- WKD
Cyberbezpieczeństwo kolei oczami ekspertów
Temat cyberbezpieczeństwa był jednym z kluczowych zagadnień, omawianych podczas konferencji przez czołowych ekspertów z branży. Specjaliści przedstawili najnowsze wyzwania i rozwiązania w zakresie ochrony systemów kolejowych przed cyberzagrożeniami, podkreślając znaczenie współpracy oraz nowoczesnych technologii w zapewnieniu bezpieczeństwa cyfrowego.
O wyzwaniach dla przewoźników i zarządców kolejowych w świetle europejskiego rozporządzenia o cyberodporności skierowanego do producentów rozwiązań technicznych z elementami cyfrowymi mówił Marek Pawlik, Zastępca Dyrektora Instytutu Kolejnictwa.
Paweł Nogowicz, Prezes Evercom, Partner Technologiczny Konferencji omówił kwestie bezpieczeństwa usług chmurowych.
– Dostawcy usług chmurowych zazwyczaj umieszczają usługi w infrastrukturze trzech, publicznych dostawców: Amazon Web Services, Microsoft Azure, Google Cloud – wymieniał. – Agregują oni ryzyka dużej liczby usług pozornie niezależnych od siebie, korzystając z tych samych: zakresów IP i organizacji routingu globalnego, serwerów wirtualizacji, systemów konteneryzacji, systemów uwierzytelnienia, przestrzeni gromadzenia logów. Błąd dostawcy chmury związany z ważnością wewnętrznych certyfikatów albo kwoty przestrzeni dyskowej przeznaczonej na logi może spowodować zablokowanie usługi.
Wśród ryzyk współpracy z dostawcami zagranicznymi Prezes Evercom wymienił:
- ryzyko wyłączenia, sankcji lub bojkotu,
- ryzyko niekorzystnych decyzji sądowych
O bezpieczeństwie łączności i Internecie satelitarnym LEO & 5G w taborze kolejowym mówił Filip Moes, Sales Director ACO Solutions sp. z o.o., Partner Technologiczny Konferencji.
– Wyzwania z jakimi mierzy się nie tylko polska kolej, to łączność w ruchu – podkreślał. – Podczas konferencji omówiliśmy szerzej problemy związane z łącznością bezprzewodową, przedstawiając nasze rozwiązania, w oparciu o internet satelitarny LEO niskoorbitowy, z wykorzystaniem Starlinka, czy satelicy OneWeb – europejskiego dostawcy. Dzięki konstelacji tysięcy satelitów, wspomniani dostawcy Internetu satelitarnego zapewniają łączność z Internetem w dowolnej lokalizacji na świecie, w każdych, nawet najbardziej ekstremalnych warunkach atmosferycznych.
Przedstawiciel firmy ACO Solutions omówił także wyzwania dot. łączności w taborze kolejowym. Są to:
- Wysokie prędkości przemieszczania się taboru
- Brak spójności dostępności operatorów telekomunikacyjnych
- Konstrukcja wagonów
- Szlaki kolejowe oddalone od aglomeracji miejskich
- Ilość konsumowanych danych
- Zdalny dostęp do pędzącego pociągu
W temacie cyfryzacji kolei nowej generacji pozostał Bartosz Szadkowski, Dyrektor Biura Informatyki PKP Polskich Linii Kolejowych. Omówił zastosowanie i bezpieczeństwo rozwiązań chmurowych na przykładzie funkcjonowania spółki oraz bezpieczne połączenia IT/OT.
Do tej prezentacji nawiązał także Paweł Bernacik, Dyrektor Biura Telekomunikacji w PKP PLK S.A., omawiając rozwój technologii w obszarze Systemów Informacji Pasażerskiej spółki.
– Centralny System Dynamiczniej Informacji Pasażerskiej (CSDIP) jest rozwijany w PLK S.A. od 2017 roku – podkreślał. – Aplikacja centralna systemu steruje: Systemem Informacji Wizualnej, Systemem Rozgłoszeniowym, czy czujnikami ruchu pociągów. Ponadto, w 2024r. spółka PLK wdrożyła wirtualny wyświetlacz stacyjny, prezentujący dane z CASDIP na stronie www.portalpasazera.pl oraz w aplikacji mobilnej Portal Pasażera.
Jak zaznaczył w trakcie swojego wystąpienia, spółka w roku 2025 planuje rozwój urządzeń i systemów teletransmisyjnych niezbędnych do uruchomienia systemów informacji pasażerskiej, bez których nie byłoby możliwe korzystanie z systemów informacji pasażerskiej.
Przedsiębiorcy dla kolei
Wsparcie w dynamicznym rozwoju branży transportu szynowego deklarują przedsiębiorcy od lat działający w sektorze kolejowego IT. W trakcie wystąpień Partnerzy Złoci Konferencji zaprezentowali swoje autorskie rozwiązania i usługi:
- System OSDM dla przewoźników kolejowych, autobusowych i nie tylko zaprezentowali Michał Kozłowski – Prezes Zarządu oraz Kamil Serwus – Członek Zarządu M2T PSA.
- Rozwiązania od „AI do IoT”, zapewaniające bezpieczeństwo cyfrowe omówił Tomasz Pietrzyk – CEE Senior Manager, Technical Solutions w Palo Alto Networks.
- O sztucznej inteligencji w kontekście budowania relacji z klientem mówił Krzysztof Rachwalski – Sales Director w firmie Salesforce.
- Szerzej o Implementacji NIS2 opowiadali Włodzimierz Sosnowski – Prezes Zarządu oraz Marek Ujejski – Doradca Zarządu, Ekspert ds. Bezpieczeństwa IT spółki FONON z Grupy Kapitałowej WASKO.
- Reprezentujący FONON Sylwester Simiński – Dyrektor Działu Projektowego, wspomniał zaś o projektach SDIP i SMW dla 40 stacji/przystanków kolejowych.
- Wielokrotnie poruszany temat chmury cyfrowej, w prezentacji „Suwerenna chmura, suwerenność danych – jak stworzyć elastyczną infrastrukturę krytyczną” omówił Maciej Malinowski – Hybrid Cloud Solution Architect Hewlett Packard Enterprise Polska sp. z o.o.
- Zabezpieczenie techniczne tuneli kolejowych przedstawił Mateusz Sadowski – Kierownik ds. projektu w C&C Partners Sp. z o.o.
Bezpieczeństwo i rozwiązania cyfrowe w Grupie PKP i kolejach samorządowych
Wśród gości konferencji był Ryszard Bryła, Dyrektor Biura IT PKP Intercity S.A., który przedstawił wyzwania cyberbezpieczeństwa w taborowych systemach informatycznych.
Wskazał on główne wyzwania ochrony kanałów zdalnej sprzedaży biletów. To przede wszystkim ochrona przed atakami DDoS, Bootami czy instalacjami złośliwych oprogramowań.
W przypadku ochrony systemów taborowych, konieczne jest zapewnienie ciągłości działania, powstrzymanie nieautoryzowanych zmian czy wszelkich innych podatności.
Wsparcia w tych działaniach udzielają eksperci PKP Informatyka. O cyfryzacji, integracji, standaryzacji, a także bezpieczeństwie cyfrowym mówił Maciej Sztampke, Dyrektor Biura Strategii Spółki. Temat „Centralnego Systemu Rezerwacji” szeroko omówił zaś Michał Malarowicz – Dyrektor Projektu Centralnego Systemu Sprzedaży oraz Modułu Rezerwacyjnego PKP Intercity S.A.
O cyberzagrożeniach w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej mówił Tomasz Jędrysa, Dyrektor Biura Teleinformatyki w Kolejach Mazowieckich – KM Sp. z o.o.
– W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost liczby cyberataków, co jest bezpośrednio związane z napięciami geopolitycznymi na świecie, w tym także w naszym regionie – zaznaczał. – Grupy hakerskie powiązane z państwami oraz cyberprzestępcy coraz częściej atakują infrastrukturę krytyczną, w tym systemy transportowe sieci kolejowe oraz sektory publiczne w Polsce.
Jak zaznaczył, w obliczu rosnącej liczby cyberataków Koleje Mazowieckie, jako kluczowy przewoźnik regionalny i III ogólnopolski, muszą zapewnić bezpieczeństwo systemów IT/OT oraz ochronę danych pasażerów.
– Atak na infrastrukturę Spółki może zakłócić działanie m. in. systemów IT, sprzedaży biletów jak i pojazdów, prowadząc do chaosu operacyjnego – mówił. – Wycieki danych osobowych niosą ryzyko oszustw, strat finansowych i wizerunkowych. Cyberataki mogą sparaliżować transport, powodując opóźnienia, straty oraz utrudnienia dla tysięcy podróżnych. Aby skutecznie chronić systemy kolejowe niezbędne są zaawansowane zabezpieczenia, monitorowanie sieci oraz regularne szkolenia pracowników.
Podczas XXII konferencji „Telekomunikacja i Informatyka na Kolei” eksperci kolejowego IT wzięli udział w panelu dyskusyjnym „Cyfryzacja kolei”, moderowanym przez Adama Musiała, Dyrektora Generalnego Polskiej Izby Kolei.
O przyszłości cyfrowej polskiej kolei mówili:
- Dariusz Grajda – Wiceprezes Zarządu PKP S.A.
- Robert Milewski – Pełnomocnik Zarządu spółki PKP Informatyka
- Marcin Karasiński – Członek Zarządu PKP Intercity
- Dariusz Wojciechowski – Prezes Zarządu PKP Telkol
- Wojciech Dinges – Wiceprezes Zarządu POLREGIO
- Paweł Nogowicz – Ekspert Polskiego Towarzystwa Informatycznego, Evercom
W trakcie rozmowy uczestnicy debaty zapytani zostali o wykorzystanie sztucznej inteligencji w branży transportu szynowego. Zanim jednak z ich ust padła odpowiedź, to samo pytanie moderator zadał platformie ChatGPT.
– Sztuczną inteligencję można wykorzystać w kolejnictwie na wiele sposobów – rozpoczęła wypowiedź AI. – Przede wszystkim może ona znacząco poprawić efektywność zarządzania ruchem pociągów poprzez optymalizację rozkładów jazdy, co pozwala na unikanie opóźnień i zwiększenie przepustowości. Ponadto AI może przewidywać i zapobiegać awariom poprzez analizę danych z czujników, co zwiększa bezpieczeństwo i zmniejsza koszty utrzymania infrastruktury. Dzięki temu kolej staje się bardziej niezawodna i efektywna.
WYSTAWA
Polska Izba Kolei przygotowała dla uczestników konferencji branżową wystawę produktów i usług TELE-CYBER-IT 25. W dwóch strefach wystawienniczych – wewnętrznej oraz zewnętrznej, swoje autorskie i innowacyjne rozwiązania zaprezentowało łącznie 19 firm.
ZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE:
